Magdalena PinkwartW Kraju Hradeckim każdy dzień może wyglądać inaczej: raz odkrywasz klasztorne krużganki, innym razem gubisz się w skalnych labiryntach, przemierzasz korytarze dawnych twierdz albo wyruszasz na prawdziwe safari.
Kraj Hradecki to region, który zaskakuje różnorodnością. Tuż za polską granicą, po czeskiej stronie Sudetów, znajdziemy miejsca, w których monumentalny barok spotyka się z dziką naturą, historia militarna z piwną tradycją, a duchowość klasztorów kontrastuje z energią safari pełnego egzotycznych zwierząt. To idealny kierunek na długi weekend lub kilkudniową wyprawę.
Zanurz się w baroku
Hospital Kuks i Szopka Brauna tworzą niecodzienny duet: pierwsze – pełne rozmachu dzieło życia mecenasa sztuki, drugie – intymny, leśny teatr rzeźbiarskich form. Warto je zobaczyć podczas wyprawy do regionu Kraj Hradecki, by odkryć coś poza standardową turystyką. Wchodząc na teren kompleksu Hospital Kuks, momentalnie przenosisz się do epoki, w której sztuka, duchowość i architektura tworzyły jedną, spójną całość. Ten niezwykły barokowy zespół – dawny szpital i sanatorium dla weteranów wojennych – wznosi się nad doliną Łaby. Miejsce zachwyca rozmachem i detalem, jego prawdziwą perłą są rzeźby Matyáša Bernarda Brauna – pełne ekspresji, symboliczne przedstawienia cnót i przywar. Kolejną perełką Kuksu jest pięknie zachowana apteka, w której można zobaczyć oryginalne wyposażenie, naczynia i sprzęty z XVIII wieku. Duże wrażenie robi również kościół z wszechobecnym motywem memento mori oraz mroczna krypta z sarkofagami założyciela tego barokowego cudu architektury i jego bliskich. Niedaleko Hospital Kuks, w lesie pod miejscowością Žireč, znajduje się Szopka Brauna (Braunův betlém). XVIII-wieczny artysta, ten sam, który tworzył rzeźby w Kuksie, wykonał w ukrytych w lesie skałach piaskowca dramatyczne, kamienne figury rozsiane wśród drzew. Tu spacer staje się kontemplacją, a natura i barok zderzają się w niemym dialogu o losie człowieka.
Miasteczko Broumov: dla ciała i dla ducha
W północnych zakątkach regionu, w okolicach miejscowości Broumov, można czerpać pełnymi garściami z różnorodności Kraju Hradeckiego. Przeżyć duchowych dostarczy barokowy kompleks klasztorny z jedyną w tej części Europy kopią Całunu Turyńskiego. Imponujący Klasztor Broumov, zbudowany przez benedyktynów, słynie wnętrzami pełnymi fresków i biblioteką skrywającą cenne rękopisy. Coś dla ciała czeka przybyszów w historycznym Browarze Broumov (Pivovar Broumov), działającym od XIV wieku, gdzie historyczne wyposażenie, cenne kufle z poprzednich epok i ceglane piwnice tworzą atmosferę, w której chłonie się piwowarską tradycję regionu. Prawdziwy skarb Broumova to rezerwat Ściany Broumovskie (Broumovské Stěny). Piaskowcowe formacje skalne, tajemnicze wąwozy i punkty widokowe, są idealnym miejscem na pieszą wędrówkę po jednym z najbardziej atrakcyjnych krajobrazowo miejsc w Sudetach.
Fortyfikacje i historia militarna
Historia regionu zostawiła swoje ślady także w monumentalnych fortyfikacjach, które robią wrażenie zarówno skalą, jak i rozmachem. Twierdza Josefov (Pevnost Josefov) to ogromny kompleks wojskowych umocnień z końca XVIII wieku, podziemnych korytarzy, kazamat i bastionów. Trasa turystyczna prowadzi przez wąskie przejścia, chłodne korytarze, schody i niespodziewane zakręty. Zwiedzanie z przewodnikiem w stroju z epoki, w całkowitych ciemnościach, jedynie ze świeczką w latarce robi ogromne wrażenie. Twierdza Dobrosov (Pevnost Dobrošov) to przykład czeskiej inżynierii militarnej lat 30. XX wieku: bunkry, stanowiska strzelnicze, interaktywne muzeum i ciągnące się daleko podziemne korytarze, to prawdziwa lekcja historii z adrenaliną.
Kawałek Afryki w Czechach
Podczas wizyty w Kraju Hradeckim koniecznie odwiedzić trzeba Safari Park Dvůr Králové. To nowoczesny, przemyślany i przepełniony afrykańskimi akcentami park zwierząt, a przy tym jeden z najważniejszych ogrodów zoologicznych w Europie. Największą atrakcją parku jest safari, na teren którego wjeżdżamy specjalnym safari-busem lub własnym samochodem. Zwierzęta poruszają się tu swobodnie, a odwiedzający obserwują lwy, zebry, antylopy, strusie czy gazele w niemal naturalnym środowisku. W pawilonach można z kolei zobaczyć m.in. żyrafy, nosorożce, małpy oraz rzadkie gatunki ptaków i gadów. Safari park Dvůr Králové to także świetnie zaplanowana przestrzeń do spędzania dłuższego czasu – na terenie kompleksu znajduje się hotel oraz stylizowana na afrykańską wioskę restauracja Safari Lodge.
Praktyczne wskazówki
Na zwiedzanie pełnego zestawu atrakcji regionu najlepiej przeznaczyć 3–4 dni, choć na weekend też da się ułożyć intensywną, ale przyjemną trasę. Kraj Hradecki znajduje się tuż przy polskiej granicy, dzięki czemu dojazd jest szybki i wygodny – szczególnie z Dolnego Śląska. Z Wrocławia do Broumova lub Nachodu jest około 130 km (ok. 2,5 godz. jazdy samochodem). Z Warszawy – około 500 km, co oznacza ok. 5,5 godz. podróży samochodem. Z Kudowy-Zdroju przejście graniczne prowadzi bezpośrednio do Nachodu.
Region ma dobre zaplecze noclegowe – od pensjonatów i agroturystyk po klimatyczne hotele w zabytkowych obiektach. Polecamy np. Hotel Zámeček Janovičky lub Hotel Orlík.
W lokalnych restauracjach można delektować się tradycyjną czeską kuchnią. Polecamy Centrum Walzel z Restauracją Švejk tuż przy polskiej granicy. Wśród klasyków królują knedliki – podawane jako dodatek do mięs w sosie. Popularne dania to svíčková na smetaně – delikatna wołowina w kremowym, lekko słodkim sosie z żurawiną oraz vepřo knedlo zelo, czyli pieczona wieprzowina z kapustą i knedlikami. Na stole często pojawia się też chrupiący smažený sýr z frytkami i sosem tatarskim. A wszystko najlepiej smakuje w towarzystwie lokalnego piwa – bo w Czechach tradycja warzenia to osobny rozdział kuchennej kultury.
fot: Magdalena Pinkwart/Read&Fly Magazine
