Florencja. Aż chce się zobaczyć to miasto do którego przenosi nas powieść Jonathana Santlofera, nosząca tytuł „Ostatnia Mona Lisa”.
Fabuła tej kryminalnej powieści czerpie inspiracje z realnych wydarzeń. Historia kradzieży słynnego obrazu Mona Lisa z muzeum w Luwrze, poszukiwania śladów prowadzone między innymi we Florencji. Plastyczne opisy Florencji, miasta w którym urodziła się i przez całe życie mieszkała Lisa Gherardini, uwieczniona przez Leonarda da Vinci.
Jonathan Santlofer na kanwie prawdziwej historii snuje opowieść o potomku Peruggii, badaczu sztuki wplątanym w intrygę mającą związek z jego przodkiem. Naukowe badanie które prowadzi przeistacza się w ryzykowną podróż do tajemnic historii sztuki.
Najgłośniejszej kradzieży XX wieku dokonano 23 sierpnia 1911 r., kiedy to ze ściany Luwru zniknęła Mona Lisa. Pod Luwrem tworzyły się długie kolejki ludzi pragnących oddać hołd pustce, jaka pozostała w miejscu obrazu. Dopiero zimą 1913 roku antykwariusz Alfredo Geri na ogłoszenie o chęci kupna starych obrazów otrzymał list podpisany „Leonardi Vincenzo” z informacją, że autor listu posiada skradziony obraz. Okazało się, że Vincenzo Peruggia vel Leonardi lat 32, naprawdę przyniósł na spotkanie obraz Leonarda da Vinci. Pytany o motyw kradzieży zeznał, iż odczuwał upokorzenie na myśl, że obraz wywieziono z jego ojczyzny do Francji. Porwanie Mony Lisy potraktował, jako czyn patriotyczny. Biegły sądowy określił oskarżonego jako „niebezpiecznego wariata zakochanego bałwochwalczo w pięknej kobiecie”. 30 grudnia 1913 r., obraz wrócił do Luwru i od tej pory jest już najpilniej strzeżony.
Bezcenna Mona Lisa
Portret Mony Lisy vel Giocondy Leonardo da Vinci malował w latach 1503-1506. Potem zabrał dzieło ze sobą do Francji. Najsłynniejszy obraz świata przedstawia Lisę Gherardini, florencką patrycjuszkę, siedzącą na balkonie. Za kobietą widać wysoki mur i widziany z „lotu ptaka” krajobraz. Król Francji zapłacił za nie równowartość dzisiejszych 9 milionów dolarów. Obecnie Mona Lisa jest najdroższym (właściwie bezcennym) obrazem na świecie. Uważa się, że obraz Mona Lisa mógłby kosztować ponad 850 mln dolarów.
Śladami Mony Lisy
Lisa Gherardini wyszła za mąż za kupca jedwabiem Francesca di Bartolomeo di Zanobi del Giocondo. Miała wtedy 15 lat, a jej narzeczony 29 i był już wdowcem z synem. Ślub odbył się w domu przy Via dei Buonfanti w marcu 1495 roku. Po ślubie Lisa prowadziła ciche życie pobożnej mieszczki i dobrej żony. Urodziła szóstkę dzieci, trzy córki i trzech synów. Wykonanie jej portretu zlecił Leonardo da Vinci jej mąż Francesco.
Pierwszym domem Lisy i miejscem jej narodzenia był jeden z budynków przy Via Sguazza. Dzisiaj wisi tam tablica upamiętniającą miejsce urodzenia Mona Lisy. Via Ghibellina do dzisiaj jest szerokim traktem z bogatymi kamienicami po obu stronach. Tam mieszkali dziadkowie Lisy, rodzina Buonarotti oraz – przez pewien czas – Leonardo da Vinci. Państwo młodzi zamieszkali w domu Francesca, przy Via della Stufa w okolicy bazyliki San Lorenzo. Francesco kupił dom sąsiadujący z jego domem rodzinnym (prawdopodobnie znajdujący się dzisiaj pod numerem 23, Via della Stufa) 5 marca 1503 roku. Data przeprowadzki państwa del Giocondo zbiegła się z początkiem pozowania do słynnego portretu. Mąż Lisy prowadził sklep przy Via Por Santa Maria niedaleko Ponte Vecchio. Kolejnym miejscem zamieszkania Lisy była Via dei Pepi, ulica przecinająca Via Ghibellina. W XV wieku ulica nosiła nazwę Via dei Buonfanti. Mąż Lisy zmarł w 1538 roku i został pochowany w rodzinnej krypcie w kościele Santissima Annunziata. Wtedy Lisa przeniosła się do klasztoru Sant’Orsola w którym przeżyła cztery lata i tam zmarła. Kilka lat temu zatwierdzono pomysł, aby w dawnym klasztorze powstało Muzeum Mona Lisy, szkoła muzyczna, restauracja, kawiarnie i księgarnia. Mecenasem projektu został Andrea Bocelli.
Tytuł: Ostatnia Mona Lisa (tytuł oryginału: The Last Mona Lisa)
Autor: Jonathan Santlofer
Tłumaczenie: Paweł Wieczorek
Liczba stron 376
Rok wydania: 2022
ISBN: 978-83-213-5251-0
Wydawnictwo: LeTra