Grzegorz MicułaTańce smoków i lwów, chińskie lampiony, mnóstwo noworoczne parady – tak świętuje się chiński Nowy Rok? Obchody te, znane są także pod nazwą Święta Wiosny albo Księżycowego Nowego Roku.
Właśnie dobiegł końca Rok Wodnego Królika a 10 lutego rozpoczął się chiński Rok Drewnianego Smoka, który potrwa do 28 stycznia 2025.
Z okazji święta Nowego Roku Chińczycy gromadzą się na przyjęciach, puszczają fajerwerki i organizują parady, poświęcając dwutygodniowy okres świętowania na refleksję i modlitwę, chcąc zagwarantować sobie dobrobyt na kolejny rok.
Święto poprzedza rytuał oczyszczenia, chińskie domy muszą zostać gruntownie wysprzątane, by wygnać złą energię, która mogłaby w nim pozostać po starym roku. Sam dom powinien być wypełniony żółtymi kwiatami na znak pomyślności.
W przeddzień Nowego Roku odbywa się uroczysta kolacja. Podawane są pierożki, przypominające sztabki srebra, makaron, którego długość symbolizuje długie życie czy rybę – symbol dostatku i inne potrawy. Dawniej w każdym chińskim domu znajdował się wizerunek boga kuchni. Domy, sklepy i inne firmy ozdabia się symbolami pomyślności. W dekoracjach przeważa czerwień, uważana za najszczęśliwszy z kolorów. Czerwone bywają też świąteczne ubrania, zwłaszcza dziecięce, a w czerwonych kopertach daje się w prezencie pieniądze.
Nieodłącznym elementem noworocznych parad są tańce lwa i smoka, oraz fajerwerki, które według dawnych wierzeń miały odstraszać złe moce. Takie barwne widowiska odbywają się dziś wszędzie tam, gdzie żyją społeczności identyfikujące się z chińską kulturą.
W wielu chińskich domach podczas obchodów Nowego Roku można zobaczyć ozdabiane czerwonymi wstążkami drzewka mandarynkowe. Mandarynki są uważane za symbol szczęścia i bogactwa, wierzy się, że posiadanie drzewka mandarynkowego w domu przynosi szczęście i dobrobyt, oraz chroni przed złem.
Chińczycy kolejnym latom w kalendarzu księżycowym przypisują zwierzęce znaki zodiaku. Cykl tych symboli powtarza się co 12 lat. Taki znak dodatkowo zawsze wiąże się z jednym z następujących elementów: drewno, ogień, ziemia, metal, woda.
10 lutego 2024 roku rozpoczęło się panowanie Drewnianego Smoka.
Co nas czeka w tym roku? Smok jest nieobliczalny i często wybiera nieszablonowe rozwiązania. Ale też służy pomocą, oraz stoi na straży reguł i zasad. To oznacza, że sprawy, które ciągnęły się latami, znajdą swój finał w Roku Smoka. Siła chińskiego Smoka pomoże znaleźć nam szczęście w miłości oraz zachować zdrowie.
Smok jest jedyną mityczną istotą spośród 12 zwierząt chińskiego zodiaku. W kulturze chińskiej zajmuje on znaczące miejsce jako pomyślne i niezwykłe stworzenie, niezrównane z innymi pod względem talentu i doskonałości. Symbolizuje władzę, szlachetność, honor, szczęście i sukces. W Chinach smok uosabiał władzę cesarską. Osoby urodzone w Roku Smoka uchodzą za charyzmatyczne, inteligentne, pewne siebie i posiadające naturalne cechy przywódcze, ale też aroganckie, uparte i wykrętne. Uważa się też, że są one skazane na sukces i bogactwo.
Chińskie motto na Rok Smoka
Bądź jak woda – przystosowuje się do każdego naczynia, a może zniszczyć skałę.
Taniec smoka w Liverpoolu
W Liverpoolu, podobnie jak w innych miejscach na świecie zamieszkałych przez Chińczyków obchodzony jest hucznie Chiński Nowy Rok. Podczas tego najważniejszego i najpopularniejszego chińskiego święta, na udekorowanych lampionami i różnokolorowymi proporcami ulicach odbywają się parady z tańczącym smokiem, walenie w bębny oraz odpalanie bardzo głośnych petard.
Wzdłuż chodnika stoją stoiska z różnymi przynoszącymi pomyślność gadżetami czy też z tradycyjnymi chińskimi akcesoriami, symbolami szczęścia, czarkami do herbaty czy zabawkami dla dzieci.
W programie imprez znalazły się takie atrakcje jak przygotowane wspólnie z liverpoolskim Instytutem Konfucjusza przedstawienie Opera Chińskiej z Pekinu czy pokazy szkół Kung Fu i Tai Chi. Na ulicach można było wysłuchać koncertów muzyków grających na tradycyjnych chińskich instrumentach oraz obejrzeć pokazy taneczne, jak tradycyjny taniec smoka, lwa i jednorożca. Na miejscu można było także skosztować typowych przysmaków prosto z Dalekiego Wschodu. Pełen wrażeń dzień kończy efektowny pokaz fajerwerków w chińskiej dzielnicy i nad morzem.
Do najstarszej w Europie liverpoolskiej chińskiej dzielnicy prowadzi wspaniała, bogato zdobiona, największa poza Chinami tradycyjna brama ceremonialna, która upamiętnia wieloletnią współpracę dwóch miast portowych: Szanghaju i Liverpoolu. Przywieziona została w częściach z Szanghaju i złożona kawałek po kawałku przez chińskich rzemieślników. Brama ma 15 metrów wysokości i wyobrażono na niej dwieście drewnianych i kamiennych smoków pomalowanych na kolory złoty, zielony i czerwony oraz cesarski kolor żółty. Chińską Bramę Ceremonialną wzniesiono w roku 2000 i według zasad Feng Shui chroni ona dzielnicę od demonów oraz zapewnia okolicy szczęście i dostatek.
Pierwsi chińscy imigranci przybyli do Liverpoolu w połowie XIX stulecia, kiedy to powstał szlak handlowy łączący Szanghaj, Hong Kong i Liverpool którym sprowadzano z Chin głównie jedwab, bawełnę i herbatę. Chińscy kupcy, marynarze i robotnicy osiedlali się w pobliżu doków portowych tworząc dzielnicę zamieszkałą przez ludzi jednej kultury i języka. Najwięcej Chińczyków żyło w Liverpoolu po I Wojnie Światowej, zakładali przeważnie sklepy, restauracje i pralnie.
Podczas II Wojny Światowej niemieckie bombowce zrównały z ziemią dzielnicę portową a jej chińscy mieszkańcy przenieśli się w rejon Nelson Street gdzie stanęła chińska brama ceremonialna, Duke Street,Great George Street, Upper Parliament Street i Berry Street. Pełno tu chińskich restauracji, chińskie lwy z brązu i mnóstwo charakterystycznych chińskich napisów.
Z ponad 150-letnią współpracą bliźniaczych miast Liverpoolu i Szanghaju zapoznać się można na ciekawej wystawie w Muzeum Liverpoolu.
Wigilia Chińskiego Nowego Roku to bardzo rodzinne święto. Z okazji nadchodzącego nowego roku Chińczycy kupują sobie coś nowego. Tego dnia rodzina gromadzi się w jednym miejscu, zazwyczaj w domu seniorów rodu. Wspólnie przygotowuje się ucztę składającą się z tradycyjnych potraw: pierożków jiaozi, ciasta Nian Gao, ryby, kurczaka, długiego makaronu, dań z kapusty, potraw z pora i ananasa. Mają one znaczenie symboliczne, kapusta oznacza rosnącą fortunę, a ryba kojarzona jest z bogactwem. Ważnym elementem chińskiej noworocznej wigilii jest obdarowywanie prezentami, a zwłaszcza pieniędzmi w czerwonych kopertach dzieci, seniorów oraz panien i kawalerów. Ważnym elementem świąt jest odstraszanie Niana – straszliwej bestii pożerającej ludzi, która przybywa w nocy przed Nowym Rokiem. Stąd w wystroju dominuje czerwony kolor, pojawia się ogień i fajerwerki, które mając za zadanie ją odstraszyć.
Obchody Chińskiego Nowego Roku kończy Święto Latarni. Tradycyjnie przyjmuje się, że jest to 15 dzień nowego roku. W czasie Święta Latarni ulice kolejny raz są zdobione pięknymi, kolorowymi lampionami o najróżniejszych, często dziwnych kształtach. Mieszkańcy wychodzą na ulice, gdzie odbywają się tradycyjne tańce i parady przebierańców.
Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów obchodów chińskiego Nowego Roku jest taniec smoków, podczas którego grupa ludzi przebranych za smoki i lwy wykonuje specjalne układy choreograficzne. Taniec ten odstrasza złe duchy i jest uważany za symbol szczęścia i obfitości. W Liverpoolu Taniec Smoka tańczyła grupa członków klubu Liverpool Hung Gar Kung Fu.
Uwaga dla podróżujących: W czasie chińskiego nowego roku dziesiątki milionów Chińczyków przemieszczają się po kraju, zatłoczone do niemożliwości są wszystkie środki komunikacji. W tym czasie lepiej nie wybierać się do krajów, gdzie żyją Chińczycy, no chyba, że chcemy obejrzeć obchody Chińskiego Nowego Roku.
Zdjęcia: Grzegorz Micuła read&fly
