Wojciech LubinskiPodróżując latem po Słowacji warto zajrzeć do Rużomberka i przy okazji poznać okolice tego miasta.
Rużomberok (w regionie Liptov) położony jest między trzema pasmami górskimi – Wielką Fatrą, Górami Choczańskimi i Niżnymi Tatrami, zaledwie 65 kilometrów od granicy z Polską.
Rużomberskie schody
Charakterystycznym elementem Rużomberka są schody, łączące centralny plac Andreja Hlinki z pozostałymi, dolnymi częściami centrum miasta. Główny plac Rużomberka znajduje się bowiem na niewielkim wzniesieniu. Można tam wyjść schodami z wielu stron. Wszystkie schody mają nazwy, są m.in.: Schody Szkolne, Schody Ciemne, Schody Klasztorne oraz Schody na ulicy Mostowej. Najpiękniejsze i najdłuższe są Schody Szkolne, liczące 155 stopni. Prowadzą one na historyczny plac, gdzie znajduje się ratusz miejski, a także kościół św. Andrzeja. Plac Andreja Hlinki to wyjątkowe miejsce, poświęcone pamięci żyjącego na przełomie XIX i XX wieku Andreja Hlinki – księdza i słowackiego polityka – uznawanego przez Słowaków za ojca narodu. Turyści zwykle rozpoczynają zwiedzanie miasta właśnie od placu Andreja Hlinki.
Rużomberok posiada bogate tradycje kolejowe. Przez miasto przechodzi linia, łącząca Koszyce z Żyliną, która powstała pod koniec XIX wieku, a zabytkowy budynek dworca kolejowego został wpisany na listę narodowych zabytków kultury słowackiej. Z dworca kolejowego w Rużomberku odjeżdżają m.in. pociągi do Bratysławy. Ale można też obrać inny kierunek… Przejażdżka zabytkowym pociągiem Korytko do stacji Zapalkaren trwa kilkanaście minut. Pociąg kursuje co godzinę i jest przystosowany do przewozu rowerów i wózków dziecięcych. Ta wyjątkowa linia kolejowa prowadzi do punktu początkowego Cyklo-Korytniczki – popularnego szlaku rowerowego, biegnącego wzdłuż rzeki Revuca. Po dotarciu do celu, turyści mogą wyruszyć w trasę lub spędzić czas na łonie natury.
Dolina Hrabovska i Malino Brdo
Niespełna 2 km od centrum miasta położona jest Doliny Hrabovska. Można tam wypoczywać w otoczeniu przyrody… nad jeziorkiem, leżąc na trawiastej plaży… Zbiornik wodny Hrabovo znajduje się blisko dolnej stacji kolejki linowej na Malino Brdo – w górskiej scenerii Parku Narodowego Wielka Fatra. Miejsce należy do najpiękniejszych terenów sportowo-rekreacyjnych na Słowacji. Wielbiciele wodnych atrakcji mogą wskoczyć do jeziora lub popływać łódką. Dolina Hrabovska to także obszerna baza noclegowa. W otoczeniu pasma górskiego Wielka Fatra znajdują się hotele, pensjonaty, domki wczasowe i apartamenty.
Dolina Hrabovska od lat cieszy się popularnością wśród turystów, rodzin z dziećmi i miłośników przyrody. Tu przebiegają szlaki piesze i rowerowe. Stąd można także wyruszyć na szlak… przygody, który prowadzi nas przez las do wodospadów. Jest on dostępny zarówno dla młodych, jak i starszych piechurów, i nie wymaga specjalistycznego sprzętu ani kondycji. Na trasie znajdują się drewniane mosty i kładki oraz drabinki ułatwiające przemieszczanie się w kierunku wodospadów. Trasa jest jednokierunkowa, ma długość około 1 km. Następnie łączy się ona ze ścieżką edukacyjną „Szlak Niedźwiedzia”.
Popularna wśród narciarzy kolej gondolowa na Malino Brdo w lecie oblegana jest przez zwolenników turystyki pieszej oraz rowerzystów, którzy mogą wejść do kabiny z rowerem. Przejazd koleją gondolową na trasie o długości 1770 m zajmuje około 10 minut i stanowi dobry wstęp do odkrywania uroków regionu, a także do aktywnego wypoczynku na łonie natury. Okoliczne tereny uwielbiane są przez miłośników kolarstwa górskiego. Po ścieżkach rowerowych, wijących się na zboczach Wielkiej Fatry jeżdżą nie tylko Słowacy. Są też Czesi, Węgrzy i Polacy.
Po dotarciu koleją gondolową na Malino Brdo możemy przesiąść się na wyciąg krzesełkowy, którym dostaniemy się na szczyt Malinne o wysokości 1209 m n.p.m. Stamtąd podziwiamy przepiękną panoramę Tatr, Gór Choczańskich i Małej Fatry.
Oaza architektury ludowej
Spacerując trasą widokową od strony Malino Brdo dotrzemy do wioski Vlkolinec, określanej jako „żywy skansen”, która administracyjnie stanowi część miasta Rużomberok (innym sposobem jest dojazd od strony „Białego Potoka”, czyli dzielnicy Rużomberka, auto zostawiamy na parkingu). Osada Vlkolinec – rezerwat architektury ludowej – leży na południowym stoku góry Sidorowo u podnóża pasma górskiego Wielka Fatra. Ta wioska to prawdziwa perełka dla wielbicieli zabytków. Jej unikalny zespół oryginalnych budynków ludowych z XVIII wieku pozostał zupełnie nienaruszony. Vlkolinec zachował do dziś swój charakterystyczny, pierwotny charakter krajobrazowy i architektoniczny. W 1993 roku Vlkolinec został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO.
Obecnie wioska liczy zaledwie kilkunastu mieszkańców. Turyści mogą zobaczyć m.in. kościół Nawiedzenia Marii Panny i drewnianą dzwonnicę z 1770 roku. Kilka domów jest udostępnionych do zwiedzania. W jednej z chat można oglądać wystawę drewnianych rzeźb, zatytułowaną „Vlkolínsky Betlehem”, na którą składają się m.in. wyrzeźbione twarze dawnych mieszkańców wioski, miniatura zabudowy oraz tradycyjne przedmioty codziennego użytku. Można zajrzeć też do dawnej szkoły. W murowanym budynku z końca XIX wieku znajduje się galeria sztuki ludowej. Wystawa prezentuje historię edukacji i nauczania w Vlkolincu. Zajęcia szkolne odbywały się w tym miejscu do 1966 roku. W sezonie letnim v Vlkolincu organizowane są liczne imprezy kulturalne i pokazy tradycyjnego rzemiosła ludowego.
