Małko Tyrnowo jest też nazywane bułgarską Częstochową bowiem znajduje się tu sanktuarium z kopią obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, Patronki Jedności Chrześcijan oraz św. papieża Jana Pawła II.

Małko Tyrnowo to kilkutysięczne miasteczko otoczone malowniczymi, porośniętymi lasami górami Strandża, leżące kilka kilometrów od granicy z Turcją. Od prawie 140 lat bracia zmartwychwstańcy opiekują się tutejszą parafią. Wzniesiony przez nich kościół p.w. Trójcy Przenajświętszej góruje nad miasteczkiem.

Parafia istnieje od 1862 r. od 1884 objęli ją ojcowie zmartwychwstańcy wtedy Bułgarzy. Jest to diecezja wschodnia kościoła greckokatolickiego, ale tego określenia Bułgarzy nie lubią więc jest to kościół bizantyjsko-słowiański.

Po kościele grekokatolickim oprowadzał nas ksiądz archimandryta Roman Kotewicz CR, zmartwychwstaniec, od 29 lat miejscowy proboszcz. W kościele jest relikwia, piuska naszego papieża Jana Pawła II i kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej Patronki Jedności Chrześcijan.

Obraz ufundowany został w roku 1907 przez Walentego Jakubiaka rzeźbiarza i pozłotnika ze Lwowa, który podarował go zmartwychwstańcom. Wizerunek jasnogórski to tak zwana Hodegetria, czyli z greckiego „wskazująca drogę”, przedstawiona na nim Maryja ma bogato zdobioną złotą sukienkę, na jednym ręku trzyma małego Jezusa, drugą zaś pokazuje kierunek. Dopełnieniem wizerunku są dwie, złocone figury klęczących aniołów, ustawione po obydwu stronach obrazu. Podobnie jak i sukienka, wyszły one z warsztatu Jakubiaka.

Pierwotnie ikona przebywała w kaplicy w Edirne (Odirn, Adrianopol) do 1928 roku kiedy to zmartwychwstańcy, którzy obok parafii prowadzili tam działalność oświatową – prestiżową szkołę, gimnazjum dla młodzieży bułgarskiej, na skutek sytuacji politycznej – wojen bałkańskich i I Wojny Światowej musieli przenieść się do Starej Zagory. Podczas ewakuacji zagineło wiele sprzętów kościelnych, ksiąg i obrazów. W Starej Zagorze Zmartwychwstańcy przebywali do 1960 roku, kiedy to zmuszeni przez walczący z religią komunistyczny rząd Bułgarii opuścili Starą Zagorę i przenieśli się do nadgranicznego miasteczka Małko Tyrnowo, gdzie cenny obraz umieszczono w kościele Świętej Trójcy z 1930 roku, a następnie w dobudowanej kaplicy do której pielgrzymują zarówno unici jak i katolicy oraz prawosławni wierni.

Ojciec Roman Kotewicz, objął parafię w Małko Tyrnowie w 1993 roku. Zastał tu obraz o którym Bułgarzy wiedzieli tylko, że jest z Polski, ale nie znali z jakiego sanktuarium. Ksiądz Roman dokładnie obejrzał obraz z napisem “Pod Twoją Obronę uciekamy się” i z innych napisów poznał jego historię. Miejscowy biskup Metody Stratijev poświęcił kaplicę do której przeniesiono z prezbiterium obraz Matki Bożej Częstochowskiej nazwanej Patronką Jedności Chrześcijan.

Przełomowy dla parafii w Małko Tyrnowo był 25 maj roku 2002 kiedy Bułgarię odwiedził papież Jan Paweł II. Podczas mszy w katedrze w Płowdiw dokonał koronacji bułgarskiego obrazu Matki Bożej Częstochowskiej złotą koroną przyozdobioną kamieniami szlachetnymi. Podczas uroczystości Jan Paweł II powiedział: Aby Pan was wspierał i pomagał w szlachetnym wypełnianiu zadań życia chrześcijańskiego, a za wstawiennictwem swej Najświętszej Matki, czczonej jako Patronka Jedności Chrześcijan w sanktuarium Trójcy Przenajświętszej w Małko Tyrnowo, niech udzieli wam obfitości swoich błogosławieństw.

W sanktuarium w Małko Tyrnowo znajduje się biała piuska papieża Jana Pawła II, która eksponowana jest w kaplicy Jasnogórskiej Pani. Są tu także inne polonica: obraz błogosławionego męczennika ks. Jerzego Popiełuszki oraz metalowy polski orzeł. Biskup ordynariusz diecezji Burgas ustanowił Matkę Bożą Częstochowską patronką parafii i całej diecezji a dzień 25 maja jest świętem Matki Bożej Częstochowskiej Patronki Jedności Chrześcijan, połączonym z odpustem. Uroczyście obchodzony jest też dzień 26 sierpnia – święto Matki Bożej z Częstochowy, Jasnogórskiej Pani. Od wielu lat odbywa się też piesza pielgrzymka majowa z Burgas do sanktuarium w Małko Tyrnowo przez góry Strandża. W ostatnich latach dociera tu coraz więcej pielgrzymów z Polski.

Kustosz sanktuarium Patronki Jedności Chrześcijan oraz Świętego papieża Jana Pawła II na co dzień mieszka w Burgas, a kiedy przyjeżdża do Małko Tyrnowa, dzwon zwołuje wiernych na liturgię.

Najokazalszym budynkiem w miasteczku jest drewniany dom parafialny w którym w 1934 r. przebywał abp Angelo Roncalii, ówczesny wizytator apostolski, późniejszy papież, św. Jan XXIII. W kilku innych zachowanych starych domach znajduje się Muzeum Historyczne, ze zbiorami sztuki, etnografii i przyrody regionu Strandży.

Park Narodowy Strandża

Spotkać tu można wiele gatunków roślin reliktowych i endemicznych. Obfitująca w ryby rzeka Weleka przebija się przełomami przez góry, płynie malowniczymi zakolami i szerokim ujściem wpada do Morza Czarnego. Swoje źródła mają tu także rzeki Ropotamo i Rezovska. Żyje tu mnóstwo dzikich zwierząt oraz ptaków m.in. czaple, ibisy i pelikany.

Góry Strandża słyną także z dolmenów, megalitycznych grobowców zbudowanych z potężnych głazów sprzed ponad trzech tysięcy lat w rejonie Goliamo Gradiszcze i Propada, gdzie znaleziono ich ponad 40.

We wsiach Kosti i Bułgari zachował się obrzęd rytualnego tańca na rozżarzonych węglach – nestinarstwo (нестинарство). Rytualne chodzenie po żarze zobaczyć tam można 21 czerwca, przed cerkwią. Tancerze ubrani na biało lub w narodowych strojach trzymają w rękach ikony. Zwyczaj ten pochodzący z czasów pogańskich, został powiązany z obrzędami ku czci św. Konstantyna i św. Heleny. Kiedyś tańczyły tylko specjalnie wybrane kobiety, dziś taniec ten można zobaczyć także w innych miejscach jako atrakcję turystyczną w restauracjach gdzie tańczą także mężczyźni.
Zdjęcia: Grzegorz Micuła/Read&Fly Magazine